ประวัติศาสตร์คือสิ่งที่ถูกสร้างขึ้นเพื่อเป็นเรื่องเล่าร่วมกันถึงความเป็นมาของพลเมืองในพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่ง พุทธศักราชอัสดงกับทรงจำของทรงจำของแมวกุหลาบดำ นวนิยายของ วีรพร นิติประภาเป็นภาพจำลองกระบวนการสร้างความทรงจำร่วมกันหรือประดิษฐกรรมที่รับรู้ในนาม “ประวัติศาสตร์” ในบริบทของรัฐไทย

ผู้เขียนสร้างครอบครัวคนจีนอพยพครอบครัวหนึ่ง-ตั้งต้นที่ตาทวดตง ให้มีชีวิตขนานไปกับเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ไทยท่ามกลางความผันผวนของการเปลี่ยนขั้วอำนาจและอุดมการณ์ทางการเมืองทั้งในระดับภูมิภาคและระดับโลกที่อวลอยู่ในบรรยากาศก่อนและหลังการสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่สอง  ชะตากรรมของสมาชิกในครอบครัวเล็ก ๆ ซึ่งที่สุดแล้วได้รับการจดจำและกลายเป็นเรื่องเล่าผ่านตัวละครหลักคือ ยายศรีหนูดาว และ แมวตัวหนึ่งมีความคล้ายคลึงกันอย่างยิ่งยวดกับเรื่องเล่าระดับ                  มหภาค ซึ่งเป็นกระบวนการสร้างความทรงจำในลักษณะกระท่อนกระแท่น เว้าแหว่ง คลุมเครือ ไม่ปะติดปะต่อ สลับไปสลับมา และพร่าเลือนจนราวกับพรมแดนระหว่างอดีตกับปัจจุบัน ความจริงกับสิ่งสมมุติ การหลับฝันและการตื่น การจำได้และการลบลืม ไม่อาจแยกออกจากกันได้ตลอดกาล และในพื้นที่เช่นนี้เอง บางตัวละครไร้ที่ยืน ถูกกีดกันออกไปจากเรื่องเล่าให้กลายเป็นเพียงเงาสะท้อนของภูตพราย เป็นบุคคลสูญหาย ตกหล่น พลัดหลง และถูกขังลืมในซอกหลืบของเวลา

ในขณะนำพาผู้อ่านเดินทางไปพร้อมกับตัวละครและเหตุการณ์ด้วยกลวิธีการประพันธ์แนวสัจนิยมมหัศจรรย์ (Magical Realism) ผ่านภาษาที่มีลักษณะเฉพาะตัว สิ่งหนึ่งที่ผู้เขียนซ่อนไว้อย่างแยบยล คือความปรารถนาให้ผู้อ่านหยุดคิดและตั้งคำถามกับ “เรื่องเล่า” ที่อยู่รอบตัว เพราะที่สุดแล้ว ความทรงจำของอดีตที่รับรู้ในนามประวัติศาสตร์ /เรื่องเล่า/หรือตำนาน แท้จริงคืออำนาจของผู้เล่าว่าเลือกจะเล่า เลือกจะลบ หรือเลือกจะลืม

ดังนั้น พุทธศักราชอัสดงกับทรงจำของทรงจำของแมวกุหลาบดำ ของ วีรพร  นิติประภา  จึงสมควรได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1  ประเภทนวนิยาย ประจำปีพุทธศักราช 2560